پارکور

یک تراسور در حال انجام تعادل گربه‌ای.

پارکور (به فرانسوی: Parkour) یا هنر جابجایی (به فرانسوی: L'art du déplacement) یا شهرنوردی به پیشنهاد گروه رها ^[۱] یک راه نوین برای تعامل با محیط اطراف فقط با استفاده از توانایی‌های انسان است. داوید بل، بنیان‌گذار پارکور در فرانسه می‌گوید: «جنبهٔ فیزیکی پارکور، غلبه‌کردن بر تمامی موانع پیش روست، درست مانند این‌که در شرایط اضطراری گیر کرده باشید. پارکور فقط صرف حرکات نیست، بلکه مجموعه‌ای هدفمند و دارای فلسفهٔ خاص خویش است. پس هدف پارکور، رسیدن به مقصد با استفاده از کاراترین، روان‌ترین و مستقیم‌ترین مسیر و مناسب‌ترین حرکات است که می‌تواند شامل دویدن، پریدن، بالا رفتن و خزیدن باشد.» «کارایی» یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های پارکور است، و به این معنی است که لازم نیست حرکات سریع‌ترین باشند، بلکه باید مستقیم‌ترین و با صرف انرژی کمتری انجام شوند و همچنین مانع آسیب دیدگی دراز مدت یا کوتاه مدت شوند.^[۲]

به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره می‌برند «تراسور» گفته می‌شود.

تاریخچه پارکور

پارکور از زمانی که انسان نیاز به شکار کردن و شکار نشدن داشته، وجود داشته‌است. انسان‌ها به طور طبیعی گستره‌ای قابل توجه از حرکات و حالات ممکن را برای گذشتن از موانع به وجود می‌آورد. از آن گذشته، کودکان به سهولت و صورت بدیع و با نشاط حرکت می‌کنند، ولی ما هنگامی که شروع به حرکت آگاهانه می‌کنیم، آن ویژگی را از دست می‌دهیم. افراد زیادی در طول تاریخ بر روی حرکت انسان و بهبود آن کار کرده‌اند (از جمله عیاران کاغذباز).

اما پارکور به معنای خاص آن، توسط ریموند بل (Raymond Belle) که یک سرباز فرانسوی جنگ ویتنام بود پایه‌گذاری شد. او و همراهانش به‌دنبال به وجود آوردن یک روش کارا و مناسب برای «تعقیب و فرار» بودند. این فعالیت‌ها، سرانجام توسط فرزندش داوید بل (David Belle) بصورت مدوّن درآمد. داوید بیشتر عمر خود را صرف سامان‌دهی این ورزش کرد و نام «پارکور» را بر آن نهاد. او و دوستانش، از جمله سباستیان فوکان (Sebastien Foucan) که مشهورترین آن‌هاست، با آموزش‌های ریموند بل این ورزش را از ترکیب ورزش‌های مختلفی مانند ژیمناستیک و با هدف کمک‌کردن به دیگران در مواقع اضطراری، در حاشیه پاریس به وجود آوردند ^[۳]

نامه دیوید بل

در تاریخ ۶ آوریل ۲۰۱۲ دیوید بل نامه ای سرگشاده منتشر کرد [۱] تا بار دیگر بر فلسفه پارکور مبنی بر در حرکت بودن (در مقابل حرکات آکروباتیک تنها)، پارکور کردن برای سالم بودن (در مقابل تمرین های بی منطق که باعث آسیب دیدگی می شوند) و لذت بردن شخصی از پارکور کردن (در مقابل پارکور کردن برای دیده شدن توسط بقیه) تاکید کرد. این متن در همان موقع توسط امیرحسین ایمانی ترجمه شد و در مجله پارکور و دوآزاد ایران شماره ۴ منتشر شد ^[۴]

دوست دارم که یک بار و برای همیشه این موضوع را برای همه حل کنم ! من کسی هستم که به تنهایی k را به parkour اضافه کردم، چیزی که اکنون به هر شیوه قابل تصوری توسط کسانی که آن را اختراع کرده‌اند در همه دنیا انجام می‌شود! مثل Zephyr که می‌گوید: من هم همینطور! پدر من هم که در ارتش بوده، پارکور را به من آموزش داده و من ۲۵ سال است دارم تمرین می‌کنم!. این من را دیوانه می‌کند، اما آن‌ها دراین مورد در افکار خودشان بسیار مطمئن هستند تا در مسیر واقعی! :)) من تنها کسی هستم که به طور مستقیم شفاهی آموزش‌های این شیوه را «پارکور» از پدرم دریافت کردم! من تنها کسی هستم که ابتدا به ساکن مجبور بودم جانم را به خطر بیاندازم تا این ورزش به وجود بیاید! من از خود گذشتگی و فداکاری کردم و قلبم را در این راه گذاشتم! یاماکاسی مبدا حرکتی است که همه به عنوان Move outside ، move together می‌شناسند و همین! این نقطه مشترک همه ماست. پدر من مانند تمام پدران و افراد سالخورده نظامی عمل کرد! او به من و همه بچه‌های دیگر که دوست داشتن یاد بگیرند، در باره ورزش راهنمایی و نصیحت می‌کرد؛ ولی هیچ‌گاه، تکرار می‌کنم، هیچ‌گاه در باری پارکور با هیچ‌‌کس دیگری به جز من حرف نزد. از همه شما برای تمرین کردن پارکور تشکر می‌کنم. انجام دادن یا ندادن حرکت‌ های آکروباتیک مهم نیست. مهم این است که از یاد گرفتن لذت ببرید، تکامل پیدا کنید، آسیب نبینید و سالم بمانید. دوباره متشکرم که به این شیوه اعتقاد دارید و امیدوارم در مسیر زندگی موفق باشید. و شرم بر کسانی که بدون اجازه، از اسمی که به آنها تعلق ندارد سود می‌برند! هزینه این کار خیلی زیاد است! نباید با مرگ بازی کرد! من هیچ‌وقت به خانواده و برادرانم خیانت نخواهم کرد! به بقیه هم اعتمادی ندارم چون که دنیا پر از خیانت شده است! من یاد گرفتم که اعتماد کنم، ولی زندگی به من یاد داد که مواظب باشم! به پیشرفت کردن ادامه بدهید. به داستان‌ها گوش نکنید چون داستانی وجود ندارد! جز یکی، آن هم حقیقت است! پارکور احتیاج به حمایت و پشتیبانی یا ضد آن را ندارد! پارکور وجود دارد و تا ابد خواهد ماند! زیرا که از قلب پاک به دنیا آماده و با همه عشقی که یک پسر به پدرش می‌تواند داشته باشد رشد کرده است! همه داستان همین است. احتیاط کنید و هیچ وقت فراموش نکنید که ما زندگی می‌کنیم که بیاموزیم و سخاوتمند باشیم، نه این که بدزدیم، دروغ بگوییم، یا تقلب کنیم! پارکور ما را از این‌ها جدا می‌کند و باید به ما کمک کند که در درونمان، در جسم خودمان احساس خوبی داشته باشیم و هر کس باید به این فک کند که زندگی خودش را خودش پر بار کند! به این دلیل گفتن اینها برایم مهم بود که به زودی پدر می‌شوم! زیرا یک پارکور جدید منتظر من است! پدر خوب بودن :))) زیبا ترین هدیه زندگی! همه شما را دوست دارم و به جریان داشتن در خیابان ها و لذت بردن از زندگی ادامه دهید. با تشکر دیوید بل ^[۵]

پارکور در ایران

اولین نشانه از حضور پارکور به صورت حرفه‌ای در ایران، امیرحسین ایمانی و کوشا فتحی‌نژاد در مستند سال ۲۰۰۳ لندن بپر (به انگلیسی: Jump London) بود. هدف این فیلم نشان دادن گسترش پارکور در دنیا بود، برای همین منظور از گروه‌های مطرح و فعال پارکور در دنیا تقاضای همکاری نمودند و گروه irPk که بعداً به رها تغییر نام داد نیز در این پروژه همکاری کرد. در آن زمان(۱۷ سپتامبر ۲۰۰۴) گروه اینترنتی Parkour_Iranه [۲] توسط گروه irPk تشکیل شد که با وجود غیرفعال بودن هنوز دارای بیشترین عضو در بین گروه‌های پارکور است.

با گسترده شدن پارکور در ایران و احساس نیاز به آموزش حرفه‌ای تر، امیرحسین ایمانی در تابستان سال ۲۰۰۴ برای آموزش دیدن زیر نظر یکی از موفق‌ترین گروه‌های پارکور دنیا به لندن رفت. [۳] و سایت www.urbanfreeflow.ir از تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۴ با اجازه آن گروه شروع به کار کرد. ^{[۶] [۷]} در پاییز همان سال بود که این گروه به رها تغییر نام داد و در سال ۱۳۸۴ اولین دوره کلاس‌های پارکور با هدف انتقال تجربه‌هایشان در مجتمع ورزشی شهید چمران (بولینگ عبدو) برگزار کردند و وب‌گاه www.parkour.ir ه [۴] نیز شروع به کار کرد.^[۸] [www.youtube.com/watch?v=LgAkq1YhHSU&feature=plcp>. توجه رسانه‌ها با اجرای نقش دو نفر از اعضای گروه رها (احسان دادفر و آرمان خاشعی) در کلیپی به نام کبوتر (تابستان ۱۳۸۴)[۵]،

تولید فیلمی کوتاه برای جشنواره پلیس، مصاحبه با نشریات مختلف (مانند ۴۰چراغ [۶] و Teenager [۷]i و خبرگزاری [Ascosiated Press]]

 [۸]

و شرکت در نمایشگاه بین‌المللی ورزش ۲۰۰۸... به این ورزش بیشتر شده و علاقه‌مندان بسیاری شروع به تمرین کرده‌اند. هم چنین گروه رها برای آشنا شدن مخاطبان و مسیولین فدراسیون آمادگی جسمانی با این ورزش به دعوت رییس کمیته ایروبیک حرفه‌ای و مهارتی در مراسم افتتاحیه اولین دوره مسابقه ایروبیک حرفه‌ای کشور (۲۵ آبان ۱۳۸۵) در ورزشگاه شهید چمران به ایفای نقش پرداختند. از زمستان ۱۳۸۹ گروه رها اقدام به برگزاری همایش های درون باشگاهی بین باشگاه های رها در تهران و کرج کرده است که به طور منظم هر فصل با حضور یک تیم مهمان صورت میگیرد.

به مرور زمان گروه‌های دیگری در سطح ایران شروع به فعالیت کردند که می‌توان به گروه‌های شفق، بن هدز، فراز، ونتد (تبریز)، شاهرگ و تایگر پارکور ^[۹] اشاره کرد که گروه شفق اولین همایش پارکور در تهران با حضور اکثر علاقه‌مندان به این رشته را در تابستان ۸۷ برگزار کرد. بزرگترین همایش پارکور توسط گروه رها و پارادوکس با حمایت ردبول در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۸۹ برگزار شد.تیم‌های بسیاری از شهرهای مختلف ایران برای شرکت به تهران آمدند که متاسفانه علیرغم داشتن مجوزهای لازم، به علت زیاد شدن بیش از حد جمعیت که بیش از۳۰۰۰ نفر تخمین زده شد،و در اواخر برنامه همایش لغو شد.

هم اکنون گروه هیتال با داشتن 20 مربی رسمی پارکور و فعالیت در دو استان البرز و تهران و داشتن بیش از 15 باشگاه در این دو استان بزرگترین گروه پارکور در ایران میباشد [۹]

هم چنین وب گاه پارکور ایران با همکاری تراسورها در سراسر ایران، اقدام به انتشار الکترونیکی تنها مجله تخصصی پارکور و دوآزاد به زبان فارسی کرده است. سردبیر این نشریه امیرحسین متین است و به طور فصل نامه منتشر می شود [۱۰].

فلسفه پارکور

پارکور یک رشتهٔ ورزشی است، اما فلسفه‌ای با ارزش‌های خاص خود و برای آگاهی از توانایی‌های خویشتن، مبارزه علیه خود و پرورش جسم و روح دارد. پارکور گذشته از یک ورزش و هنر، یک شیوهٔ زندگی کردن و یک فلسفهٔ روزانه‌است.

یکی از فلسفه‌های این ورزش، اتکا به توانایی‌های جسمی و ذهنی افراد برای کمک کردن به کسانی است که در شرایط ویژه‌ای قرار دارند. به همین دلیل است که در این ورزش خبری از مسابقه و رده‌بندی ورزشکاران و غیره نیست، زیرا هر کسی تنها برای خودش و نه برای اثبات برتری خود، تمرین می‌کند.

بسیاری پس از آشنایی با پارکور، اصول آن را در زندگی خود نیز به کار می‌برند. به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره می‌برند «تراسور» گفته می‌شود.^[۱۰] هنر پشت سر گذاشتن کارای موانع، با به چالش کشیدن فیزیکی و جسمی خود باعث می‌شود که با موقعیت‌های زندگی روزانه آسان‌تر کنار بیاییم. وقتی که یک مانع یا به عبارتی وضعیتی دشوار در زندگی ما پدیدار شود، یک تراسور همانگونه که در پارکور یاد گرفته، سریع و کارا بر آن غلبه می‌کند و بدون تغییر مسیر به راه خود ادامه می‌دهد.

جدا از حرفه‌ای شدن در حرکات، قسمت اصلی آموزش و تمرین صحیح پارکور، توانایی غلبه بر ترس و استفاده از آن در زندگی است، چرا که ابتدا باید بتوان بر ذهن و تفکر خود چیره شد تا توانایی حرفه‌ای شدن در پارکور در ما بوجود آید. کسانی که پارکور تمرین نمی‌کنند معمولاً دربارهٔ آین موضوعات چیزی نشنیده یا ندیده‌اند؛ در صورتی که به گفتهٔ بنیان‌گذار این هنر، «فلسفه» جزء درونی پارکور است.

پارکور چه چیزی نیست؟

پارکور حرکات آکروباتیک، بدل کاری، رقص، حرکات احمقانهٔ بدون توجه به عواقب آن و پرش‌های بلند بدون دلیل نیست. هم چنین پارکور «حرکت‌های دلخواه» نیست بلکه مجموعه‌ای از حرکات از پیش تعریف شده و هدفمند است.

در پارکور خبری از مسابقه و کل‌کل هم نیست. یک کمپین از یکم ماه مه سال ۲۰۰۷ توسط وبگاه رسمی پارکور برای حفاظت از پارکور و فلسفهٔ آن در مقابل مسابقه و رقابت آغاز شده‌است. اعضای این کمپین اعتقاد دارند که «مسابقه» افراد را تحریک می‌کند که با دیگران برای رضایت تماشاگران یا اثبات برتری‌های خود و یا احیانا سودهای مالی مبارزه کنند؛ در حالی که در پارکور، افراد در کنار یکدیگر و فقط برای خودشان تمرین می‌کنند. پس پارکور نمی‌تواند تبدیل به یک رشتهٔ مسابقه‌ای شود، مگر آن که اساس وجودی آن یعنی «پرورش خود» نادیده گرفته شود.

تفاوت دو آزاد و پارکور

دو آزاد (به انگلیسی: Free running) در ابتدا معادل انگلیسی واژهٔ پارکور بود، اما اکنون خود به عنوان شاخه‌ای مستقل از ورزش شناخته می‌شود. دو آزاد در مقایسه با پارکور دارای حرکاتی با جزئیات بیشتر است. حرکات دو آزاد مانند چرخش‌ها و گردش‌ها برای خلاقانه‌تر شدن، زیبایی و جذاب شدن ورزش است.

هدف پارکور رسیدن سریع و کارا و در مسیری مستقیم است، در حالی که دو آزاد هنر حرکت کردن در محیط اطراف، به هر صورت دلخواه و در مسیر دلخواه است.

دوندگان آزاد حرکاتی را تمرین کرده و به کار می‌گیرند که لزوماً برای غلبه کردن بر موانع انجام نمی‌شود. مهم‌ترین عنصر در دو آزاد، هماهنگی بین دونده و مانع است و حرکات باید نوآورانه، زیبا و خلاقانه باشد.

حرکات پایه

الگو:موضوع-خرد

قابل توجه‌است که برای بسیاری از این حرکت‌ها در فارسی نیز از کلمه انگلیسی آن استفاده می‌شود هم چنین تمامی این حرکت‌ها به صورت تنها یک تکنیک خاص نیستند بلکه زیر مجموعه یک تکنیک می‌باشند که در شرایط متفاوت اجرا می‌شوند.

^[۱۱]

محل تمرین

بر خلاف بسیاری ورزش‌های دیگر پارکور تا کنون در زمین یا ورزشگاه اختصاصی تمرین نمی‌شود، البته تلاش‌هایی در این رابطه صورت گرفته‌است ^[۱۲] تراسورها در محیط‌های شهری مانند سالن‌های ورزش، پارک‌ها، زمین‌های بازی و سازه‌ها و ساختمان‌های رها شده تمرین می‌کنند که باعث به وجود آمدن نگرانی‌هایی مانند تجاوز به حریم شخصی، آسیب رساندن به اموال عمومی و تمرین در مکان‌های نامناسب شده‌است.

وسایل و تجهیزات

پارکور وسیله و تجهیزات خاصی احتیاج ندارد و تراسورها معمولاً لباس‌های ورزشی یا معمولی سبک و راحت می‌پوشند. تنها چیزی که توصیه شده‌است یک کفش ورزشی سبک با چسبندگی زیاد است ^[۱۳] بعضی از تراسورها از مچ بند برای محافظت از مچ هایشان استفاده می‌کنند. برخی نیز از دستکش‌های نازک ورزشی برای حفاظت از کف دستهایشان استفاده می‌کنند که به علت کم کردن چسبندگی و حس باعث موضع منفی بعضی از تراسورها می‌شود.

منبع

دانلود فیلم آموزشی پارکور

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Parkour»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۵ می‌۲۰۰۸).

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پارکور موجود است.